Oun-Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów

OUN

Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów - ukraińska nacjonalistyczna organizacja polityczna, dążąca do zbudowania niepodległego państwa Ukrainy na ziemiach wchodzących w skład II Rzeczypospolitej i ZSRR. W konsekwencji przyjętych założeń programowych - antypolska, antysowiecka i antykomunistyczna. Powstała w 1929 roku w wyniku połączenia radykalnych grup nacjonalistów. OUN powstała na I Kongresie OUN w dniach 27 stycznia . 3 lutego 1929 w Wiedniu, w wyniku połączenia trzech emigracyjnych organizacji:

Ukraińskiej Wojskowej Organizacji (UWO)
Związku Ukraińskiej Młodzieży Nacjonalistycznej (SUNM)
Legii Ukraińskich Nacjonalistów (LUN)
Celem OUN była walka z Polską oraz ZSRR w celu utworzenia niepodzielnej, niepodległej Ukrainy od Donu aż po Małopolskę.
OUN była od początku w II Rzeczypospolitej organizacją nielegalną i opowiadała się przeciwko polityce ugody polsko-ukraińskiej, reprezentowanej przez ze strony ukraińskiej przez UNDO - ukraińską partię legalnie działającą w Polsce (byli petlurowcy i umiarkowane partie galicyjskie), ze strony zaś polskiej - przez wpływową część obozu piłsudczyków z Tadeuszem Hołówką - wiceprezesem BBWR i Henrykiem Józewskim , byłym członkiem rządu URL , długoletnim (1928 - 1938 ) wojewodą wołyńskim i redakcją Buntu Młodych, później Polityki pod redakcją Jerzego Giedroycia (oprócz niego - Adolf Bocheński, Aleksander Bocheński , Piotr Dunin-Borkowski, Ksawery Pruszyński i.in.). Polityka ugody polsko-ukraińskiej zaistniała po zmianie polityki wewnętrznej ZSRR w r. 1929 - odejście przez bolszewików od polityki ukrainizacji, rozpoczęcie przymusowej kolektywizacji rolnictwa i w konsekwencji klęski głodu na Ukrainie sowieckiej (1932). Polityka ugody załamała się w r. 1938 wobec zbliżenia rządzącej części obozu sanacyjnego (Edward Rydz-Śmigły, Adam Koc) do haseł nacjonalistycznych środowisk obozu endecji w Polsce.
Henryk Józewski został zdymisjonowany , a Wojsko Polskie przeprowadziło akcję tzw. drugiej pacyfikacji (połączonej np. z masowym burzeniem cerkwi na terenach etnicznie mieszanych - wyróżnił się gen. Gustaw Paszkiewicz ) i próbą organizacji ruchów antyukraińskich odwołujących się do anachronicznych tradycji szlachty zagrodowej i separatyzmów regionalnych ( Huculi , Bojkowie). Uzasadniano to potrzebą konsolidacji narodowej w obliczu zaostrzającej się sytuacji międzynarodowej. W konsekwencji przeciwstawiło to kilka milionów obywateli RP narodowości ukraińskiej ( minimum 4,5 mln - zgodnie ze spisem 1931) państwu polskiemu i Polakom zamieszkującym tereny mieszane etniczne. Miało to znaczące konsekwencje, gdy aparatu państwa polskiego na tym obszarze miało po wrześniu 1939 zabraknąć. Po agresji sowieckiej na Polskę legalne partie ukraińskie, próbując ratować swych członków przed terrorem NKWD oficjalnie rozwiązały się, co zresztą nie ustrzegło ich działaczy od sowieckich represji. W konsekwencji jedyną czynną organizacją ukraińską pozostała po 17 września 1939 r. - cały czas zakonspirowana - OUN.
OUN od samego początku współpracowała z Niemcami ( Abwehra), którzy jednak w okresie odprężenia stosunków z Polską po podpisaniu w styczniu 1934 polsko-niemieckiej deklaracji o niestosowaniu przemocy , w latach 1934 - 1938 ograniczyli kontakty z OUN do minimum. Ożywienie kontaktów nastąpiło na wiosnę 1939, w ramach przygotowań Niemiec do wojny z Polską.
We wrześniu 1939 r. tzw. Krajowy Prowyd (Zarząd krajowy) OUN pod kierownictwem Lwa Rebeta odmówił jednak kategorycznie wykonania polecenia zarządu zagranicznego OUN ( pod kierownictwem Andrija Melnyka ) wszczęcia powstania antypolskiego, jako dywersji na rzecz Niemiec. Rebet uważał, że wobec paktu Ribbentrop-Mołotow będzie to działanie wyłącznie w interesie ZSRR, którego uważał za głownego przeciwnika Ukrainy. Decyzja Rebeta podjęta w zastępstwie Bandery ( Stepan Bandera został po wybuchu wojny wypuszczony 13 września 1939 z więzienia w Brześciu nad Bugiem ( gdzie odbywał wyrok dożywotniego więzienia za zorganizowanie zabójstwa ministra spraw wewnętrznych Bronisława Pierackiego) - zaaprobował następnie decyzję Rebeta ) była podstawą rozłamu w OUN na frakcję OUN (M) (Andrij Melnyk, Omelian Senyk) i OUN(B) (Stepan Bandera, Lew Rebet, Jarosław Stećko - banderowcy).
Bandera po krótkim pobycie w Rzymie przybył do Krakowa. Doprowadził do zwołania w dniach 9 i 10 lutego 1940 roku krajowej konferencji OUN, gdzie zażądano ustąpienia ze stanowiska Melnyka. Kiedy to nie nastąpiło, banderowcy zwołali w Krakowie osobny II Wielki Kongres OUN, co doprowadziło do rozłamu na dwie frakcje:
OUN.R (OUN-B), tzw. frakcja rewolucyjna (banderowska)
OUN.M, frakcja melnykowska
OUN oficjalnie współpracowała z III Rzeszą od 1939, czego dowodem było powstanie jednostek wojskowych - takich jak Legion Ukraiński, a później batalionów: "Nachtigall" i "Roland", w ramach przygotowań Niemiec do wojny z ZSRR w roku 1941 . Powołanie przez grupę Andrija Melnyka w 1939 "Legionu Ukraińskiego" pod auspicjami Abwehry było krótkotrwałym epizodem. Rozwiązano go po decyzji Lwa Rebeta o odmowie wywołania powstania antypolskiego w Galicji Wschodniej.
Ze względu na niespełnienie przez Niemców nadziei na rychłe stworzenie państwa ukraińskiego, część środowisk OUN ("młodych") zniechęciła się do współpracy z Niemcami.
Po wkroczeniu wojsk niemieckich wraz ze współpracującymi z nimi Ukraińcami z OUN-B do Lwowa w czerwcu 1941 roku, Stepan Bandera ogłosił niepodległość Ukrainy. Banderowcy uzyskali poparcie metropolity Andrija Szeptyckiego i powołali Ukraiński Komitet Narodowy (Ukrajinśkyj Narodnyj Komitet, UNK). Bliski współpracownik Bandery, Jarosław Stećko, zaczął formować rząd. Państwo ukraińskie przetrwało zaledwie 12 dni.Cały skład rządu został aresztowany przez Niemców
Cały kierowniczy kierowniczy aktyw OUN(b) został również aresztowany. Banderowcy zostali poddani represjom i w większości przeszli do konspiracji. OUN-M Andrija Melnyka opowiadał się dalej za współpracą z Niemcami i tworzył jednostki ukraińskie w ramach Wehrmachtu, a następnie, w roku 1943 uczestniczył w organizacji dywizji "Hałyczyna" (niem."Galizien"). Banderowcy tworzyli natomiast oddziały UPA. W Sachsenhausen Bandera i Stećko przebywał do września 1944, gdy przywódcy OUN(B) zostali uwolnieni w związku ze zmianą polityki III Rzeszy wobec tzw. formacji ochotniczych i koniecznością ustępstw politycznych. Od grudnia Bandera uczestniczył w negocjacjach, których konsekwencją było utworzenie 17 marca 1945 Ukraińskiego Komitetu Narodowego i podporządkowanie mu Ukraińskiej Armii Narodowej.

Akcja Wisła

Ukrainskie ofiary UPA

Historia sławnych zdjęć Artykuł w "Rzeczpospolitej"

Zginąć pod własnym sztandarem Wywiad z Wasylem Hałasą "Orłanem" Więz

Watazka - pdf

POLSKIE "ISTRIEBITIELNE BATALIONY" NKWD Artykuł w Biuletynie IPN

Bronisław Szeremeta - Watażka

Zbrodnie OUN-UPA. Zdjecia z książki Aleksandara Kormana "Ludobójstwo UPA na ludności Polskiej"

1.jpg
20 KB

2.jpg
35.46 KB

3.jpg
35.46 KB

4.jpg
35.46 KB

5.jpg
35.46 KB

ucrania2.gif
35.46 KB

7.jpg
35.46 KB

8.jpg
35.46 KB

9.jpg
35.46 KB

10.jpg
35.46 KB

11.jpg
35.46 KB